Słownik fachowych słów w dziedzinie informatyki

Pewnie nie raz spotkaliście się z wyrażeniami na forum, z którymi nigdy nie mieliście do czynienia więc postanowiłem wam przybliżyć ich znaczenie. Wszystkie te terminy są uporządkowane alfabetycznie (aby łatwiej było znaleźć) i będą dodawane nowe maksimum co miesiąc.

802.11b/g- Dwa zgodne standardy łączności bezprzewodowej, zapewniające wymianę danych prędkościami 11 Mb/s i 54 MB/s; urządzenia Wi-Fi typu b/g są bardziej uniwersalne niż typu b - będą też działać w sieci 802.11 b.

Aberracje chromatyczne- n zdjęciu objawiają się kolorowymi obwódkami na kontrastowych krawędziach, np. brzegach budynków na tle nieba, liściach na wierzchołkach drzew; wynikają z wad optycznych obiektywu.

ActiveX- technologia pozwalająca na przekazywanie danych pomiędzy różnymi aplikacjami działającymi pod kontrolą systemu operacyjnego Windows. ActiveX jest ułatwieniem dla programistów, pomaga bowiem oszczędzić czas konieczny do
stworzenia konkretnej aplikacji.

ADSL- ang. Asymmetric Digital Subscriber Line - asymetryczna cyfrowa linia abonencka. Technologia pozwalająca na bardzo szybką transmisje danych cyfrowych, a także głosu po istniejących liniach telefonicznych. ADSL oferuje szybkość transmisji danych od 512kbps do 6 Mbps. W technologii ADSL działa między innymi Neostrada.

AGP- złącze graficzne, które pojawiło się w odpowiedzi na niewystarczającą przepustowość szyny
PCI; w ostatniej wersji AGP 8x przepustowość sięga 2,1GB/s; w nowych komputerach interfejs
ten nie jest już stosowany.

AHCI- ang. Advanced Host Controller Interface, mechanizm zapewniający komunikację systemu
z urządzeniami SATA i wykorzystanie ich zaawansowanych możliwości, np. podłączenie w czasie
pracy komputera.

Aktualizacja bazy danych- Proces instalacji bazy zawierającej najnowsze sygnatury wirusów. Ponieważ codziennie pojawiają się nowe, często bardzo groźne wirusy, nawet najlepszy program antywirusowy nie będzie spełniał swojego zadania bez aktualnej bazy wirusów.

AMV- format plików wideo do odtwarzaczy MP3/MP4, o niskim współczynniku kompresji (kodowanie i dekodowanie w małym stopniu obciąża procesor urządzenia) i rozdzielczości obrazu: 94x64, 128x96, 128x128.

ANSI lumen- jednostka natężenia światła opracowana przez organizację ANSI, najczęściej wykorzystywana do opisu jedności projektorów multimedialnych; pomiar natężenia światła odbywa się w dziewięciu różnych punktach kranu.

Aplet- ang. applet- mała aplikacja. Niewielki program, pojedyncze narzędzie, którego zadaniem jest wykonywanie różnych prostych czynności, np. w systemie operacyjnym.

Aplikacja- Program komputerowy wykonujący konkretne zadania. Przykładem aplikacji może być edytor tekstów czy gra komputerowa.

ATI-CrossFire- system łączenia kart graficznych; rozdziela obliczanie grafiki 3D na dwie karty, co
dwukrotnie zwiększa wydajność jej przetwarzania; układ tworzy karta (master)
działająca w tej technologii i karta wspomagająca.

Autostart- Ułatwienie w systemach operacyjnych. Dzięki niemu po włożeniu kompaktu do napędu CD-ROM
lub DVD-ROM płyta z muzyką zacznie automatycznie grać, a z płyty CD/DVD-ROM zawierającej dane komputerowe uruchamiany jest główny program.

Beta- próbna wersja programu, przeznaczona do przetestowania przez użytkowników.

BIOS- ang. Basic Input/Output System, oprogramowanie zaszyte w układach półprzewodnikowych
płyty głównej, odpowiadające za podstawowe funkcje komputera, a więc uruchomienie
procesora, wykrywanie dysków itp.

Bitrate- Współczynnik określający, ile bitów danych zostało użytych do zapisania dźwięku lub obrazu trwającego określoną jednostkę czasu (zazwyczaj sekundę). Bitrate jest wyrażony w kilobitach - np. 60-sekundowy plik MP3 zapisany w bitrate 128 będzie zajmował 7680 kilobitów (980 kilobajtów).

Bluetooth- system bezprzewodowego radiowego przesyłania danych instalowany w urządzeniach przenośnych, takich jak telefony komórkowe czy palmtopy. Pecet możemy wyposażyć w Bluetooth, korzystając ze specjalnych modułów USB.
Zasięg komunikacji Bluetooth na otwartej przestrzeni wynosi od 1 do 100 metrów.

Blu-Ray, HD DVD- konkurencyjne formaty zapisu optycznego danych; wykorzystują niebieski laser do odczytu i zapisu danych; Blur-ray jest wydajniejszy; płytki Blu-ray mają pojemność os 25 do 100GB, a HD DVD od 15 do 60GB.

Brute Force- ang. brutalna siła. Określenie algorytmu, który opiera się na sukcesywnym sprawdzeniu
wszystkich możliwych kombinacji w poszukiwaniu rozwiązania problemu, zamiast
skupiać się na jego szczegółowej analizie. Programy łamiące hasła metodą
brutce force sprawdzają po kolei wszystkie możliwe kombinacje znaków.

Bufor- ang. cache, jest to szybka pamięć pośrednicząca w przesyłaniu danych pomiędzy różnymi urządzeniami, np. między procesorem a pamięcią RAM, w procesorach składa się z dwóch - trzech poziomów (L1, L2, L3).

CD/DVD- Płyta wykonana z plastikowego tworzywa pokrytego jedną lub kilkoma warstwami metalicznymi.
Nie ma właściwości magnetycznych, a tylko optyczne. Płyty CD i DVD różnią się pojemnością. Na CD mieści się ok. 650MN danych, a na DVD do 17GB.

Chipset- zestaw układów sterujących płyty głównej, który odpowiada za komunikacje między
procesorem, a pozostałym i komponentami; zwykle składa się z dwóch układów, tzw.
mostka północnego i południowego.

Combo- potoczna nazwa nagrywarki CD-RW odczytującej płyty DVD.

CSTN- Rodzaj kolorowego wyświetlacza ciekłokrystalicznego z pasywną matrycą. Tego typu wyświetlacze mają nieco gorsze parametry od wyświetlaczy z aktywną matrycą, ale są dużo tańsze w produkcji.

DDOS- atak na system komputerowy równocześnie z wielu komputerów, nad którymi przejęto kontrolę; w efekcie zostają zajęte wszystkie wolne zasoby systemu, co powoduje przerwę w działaniu lub zawieszaniu systemu.

DDR- ang. Double Data Rate, pamięć dwukrotnie wydajniejsza od poprzednich pamięci SDRAM,
jednak obecnie już rzadziej wykorzystywana, jej miejsce na dobre zajęły moduły typu
DDR2, a wkrótce popularność zyskają DDR3.

DDR2- standard pamięci RAM, następca modułów DDR, Pamięci DDR2 pracują z szybkością od 533 do 1000MHz, a DDR z maksymalnym tempie 533MHz.

DDR3- kolejny (po DDR i DDR2) standard pamięci RAM, cechuje się m.in. większą przepustowością
(np. 12,7GB/s w przypadku PC3-12700), niższym napięciem zasilacza (1,5V) i mniejszym
poborem mocy (W).

Defragmentacja- operacja układająca pliki na dysku komputera tak, aby system miał do nich szybszy dostęp, najczęściej polega na układaniu po kolei bloków jednego pliku; zwiększa wydajność systemu; trwa od kilku minut do wielu godzin.

DirectX- oprogramowanie, które umożliwia aplikacjom napisanym pod Windows bezpośrednią komunikację z takim sprzętem, jak karta graficzna czy karta muzyczna. Zaletą tego rozwiązania jest szybsza praca programów.

DLP- Ang. Digital Light Processing; rodzaj wyświetlaczy wykorzystujących lustra odbijające lub rozpraszające padające
światło. Zaletą jest wysoki kontrast, a wadą dosyć wysoka cena implementacji w urządzeniach.

Do wiadomości, DW- Pole w wiadomości e-mail, w którym podaje się dodatkowych odbiorców. Odbiorca wiadomości, kiedy widzi swoje nazwisko w grupie DW, wie, że nie jest głównym adresatem danej wiadomości, które została mu przesłana wyłącznie grzecznościowo lub w celach informacyjnych.

DoS- Denial of Service to atak mający na celu takie zablokowanie komputera, by przestał świadczyć
usługi, np. udostępnić pliki czy rekordy bazy danych, logować użytkowników, wyświetlać strony
WWW itp.

DRM- ang. Digital Rights Management- zarządzania prawami cyfrowymi. Ogólny termin odnoszący się do stosowanych przez wydawców i dystrybutorów mechanizmów kontroli dostępu do treści multimedialnych.

DVI- ang. Digital Video Interface, cyfrowe złącze wideo stosowane w monitorach LCD i w kartach
graficznych; pozwala na wierne przesłanie sygnału i jest odporne na zakłócenia, co przekłada
się na wyższą jakość obrazu.

E-book- ang. eletronic book- książka elektroniczna. Książka w postaci elektronicznej.

EDGE- Ang. Enhanced Data Rates for GSM Evolution - wzbogacony standard transmisji danych w telefonii GSM. System transmisji danych sieci komórkowych stanowiących pomost między tradycyjnymi sieciami GSM a sieciami trzeciej generacji UMTS. EDGE pozwala na przesyłanie danych z szybkością 384 kbit/s

Edytor rejestru- Program służący do edycji rejestru Windows. Dzięki niemu można zmieniać niektóre ustawienia, niemożliwe do modyfikacji w inny sposób (za pomocą programów lub korzystając z interfejsu obsługi Winsows). Z edytora rejestru powinni korzystać wyłącznie zaawansowani użytkownicy systemu, ponieważ samodzielne wprowadzanie zmian
w rejestrze może spowodować uszkodzenie Windows.

Ekran LCD- and. Liquid Crystal Display- wyświetlacz ciekłokrystaliczny. Wyświetlacze LCD spotyka się między innymi w zegarach elektronicznych. kalkulatorach, telefonach komórkowych, cyfrowych aparatach fotograficznych i kamerach.
Technika ta zdominowała także rynek monitorów komputerowych- większość ekranów produkowanych jest właśnie
w tej technologii.

Elektroniczny- tego terminu używamy w odniesieniu do komputerowego zapisu inf. (w przeciwieństwie do tradycyjnego zapisu na papierze).
Np. list w formie elektronicznej (e-mail) to list zapisany na dysku twardym, możliwy do obejrzenia na ekranie komputera. Gdy natomiast taki list wydrukujemy, nie będzie to już format elektroniczny.

FAT32- Odmiana systemu plików FAT, z którego mogą korzystać systemy operacyjne Windows 95 OSR2, Windows 98,
Windows Millennium, Windows XP i Windows Vista. FAT32 może rozpoznać 2 32 (czyli 4 294 967 296) adresów jednostek
alokacji, dzięki czemu obsługuje dyski twarde do wielkości dwóch terabajtów (dwóch tysięcy gigabajtów).

Fire-Wire- Standard szybkiego portu szeregowego. Jego szybkość transmisji wynosi do 800Mb/s. Jednym z zastosowań
Fire-Wire jest przyłączanie cyfrowych kamer wideo i odtwarzaczy DVD.

FLV, SWF- plik FLV (Flash Video) i SWF (Shockwave Flash) są formatami stworzonymi przez firmę Macromedia (obecnie Adobe) do publikacji w internecie plików wideo; charakteryzują się mała wielkością, ale dużym obciążeniem procesora podczas odtwarzania; pierwszy zapisuje film w formacie flash, drugi umożliwia dodawanie grafii wektorowej (przycisków odtwarzacza, grafiki itp.) do publikowanego obiektu na stronie WWW; format popularny w wielu serwisach.

Folder- Inaczej katalog. Logiczna jednostka dysku twardego, która pomaga zorganizować znajdujące się na nim pliki. Folder może zawierać kolejny foldery, zwane podfolderami. W danym folderze nie moa znajdować się dwa pliki lub dwa katalogi o identycznych nazwach.

Forum dyskusyjne- miejsce, w którym użytkownicy internetu mogą wymieniać się uwagami na dany
temat. Najczęściej umieszczane są one na stronie [link widoczny dla zalogowanych]

Fps- (ang. frames per second - klatki na sekundę) jednostka używana podczas określania prędkości ruchomych obrazów w różnych systemach ich nadawania; dla telewizji (PAL) jest to 25fps, dla obrazu kinowego 24fps.

FSB- ang. Front Side Bus, główna magistrala danych komputera, pozwalająca procesorowi na komunikację z układem sterującym płyty głównej, a za jego pośrednictwem również z innymi komponentami- dyskami, siecią itp.

Full HD- pełne HD (hight definition) - technologia zapisu obrazu w najwyższej możliwej rozdzielczości HD, czyli 1920x1080, obraz Full HD tworzy 1080 linii poziomych i wyświetlany jest w panoramicznym formacie 16:9.

Gamepad- płaskie urządzenie sterujące używane w grach komputerowych i konsolach np.: PS2, PS3, Xbox. Ze względu na swoje właściwości
(możliwość dynamicznej obsługi) jest chętnie wykorzystywany w grach zręcznościowych.

GDDR3- Rodzaj pamięci RAM przeznaczony do kart graficznych taktowanych powyżej 600MHz. Od klasycznych pamięci rożni sie tym, że budowę i działanie modułów dostosowano specjalnie do przetwarzania cyfrowej grafiki.

Gigabit Ethernet- standard sieci lokalnych; opisuje kable (tzw. skrętka) używa do budowy sieci o szybkości 1 Gb/s, format przesyłania danych, sposób adresowania komputerów (za pomocą tzn. adresów MAC) itd.

GPRS- ang. General Packet Radio Service- pakietowy system przesyłania danych. System przesyłu danych z wykorzystaniem telefonii komórkowej, w którym opłaty naliczane są nie za czas połączenie, lecz za ilość przesyłania danych.
Dzięki temu można pozostawać długo on-lina bez ponoszenia dodatkowych kosztów.

GPS- Globalny system pozycjonowania, służący do określenia współrzędnych geograficznych z dokładnością do kilku metrów. Pozycja wyliczana jest na podstawie sygnałów wysyłanych przez krążące wokół Ziemi satelity. GPS wykorzystywany jest między innymi do nawigacji satelitarnej.

HD- Hight Difinition - technologia zapisu obrazu w wysokiej rozdzielczości; obraz tworzy 720 lub 1080 linii poziomych, jest wyświetlany w formacie 16:9 (obecny standard to najczęściej 576 linii w poziomie i format 4:3).

HD DVD- format zapisu optycznego danych, podobny do DVD, jednak bardziej pojemny. Dzięki zastosowaniu niebieskiego lasera pozwala na gęstsze
zapisywanie danych na nośniku. Nośniki mają pojemność od 15 do 60GB.

HDMI- Hight-Definition Multimedia Interface - złącze cyfrowe do przysyłania nieskompresowanego obrazu i dźwięku; jest następcą DVI i pozostaje z nim zgodny; transmituje sygnał zabezpieczony przed kopiowaniem.

Herc, Hz- jednostka miary częstotliwości, opisująca liczbę powtórzeń pewnego zjawiska w ciągu jednej sekundy.
Jednostka herc pochodzi od nazwiska niemieckiego fizyka Heinricha Hertza.

HSDPA- protokół transmisji w telefonii komórkowej; bazuje na łączach wykorzystywanych w technologii UMTS, ale oferuje szybszą transmisję danych- obecnie na poziomie 3,6Mb/s, a w przyszłości 14,4MB/s lub wyższą.

HyperTransport- rodzaj magistrali systemowej, która w produktach formy AMD zastąpiła FSB; oferuje przepustowość 8GB/s, służy do komunikacji z komponentami z wyjątkiem pamięci operacyjnej, dzięki czemu jest mniej obciążona niż FSB.

Jabber- otwarty protokół komunikacyjny w czasie rzeczywistym za pośrednictwem internetu.

JPEG- Popularny format zapisu plików graficznego. Do zmniejszenia objętości plików zawierających obraz wykorzystuje kompresję stratną. Pliki w formacie JPEG mają rozszerzenia jpg lub jpeg.

Interfejs- Zdefiniowany przez autora programu sposób komunikowania się użytkownika z programem i programu
z użytkownikiem.

Interferencja- zjawisko oddziaływania (nakładania) fal elektromagnetycznych prowadzące do zmiany ich amplitudy - wzmocnienia lub wygaszenia oddziałujących fal; powszechnie wykorzystywane np. w telekomunikacji.

Internet- światowa sieć licząca miliony komputerów, które wymieniają różne informacje poprzez sieć telefoniczną i łącza specjalne, na przykład światłowody i łącza satelitarne. Charakterystycznym elementem internetu są strony WWW,
które oglądamy w przeglądarkach internetowych.

IrDA- (ang. Infrared Data Association) - standard bezprzewodowej transmisji danych wykorzystujący fale podczerwone. W nowszej wersji 1.1 umożliwia on przesyłanie danych z prędkością do 4Mb/s. IrDA została stworzona głównie z myślą o urządzeniach przenośnych, jednak w chwili obecnej z uwagi na mniejszą funkcjonalność jest ona wypierana przez Bluetooth. Łącze podczerwieni znajdziemy w telefonach komórkowych, palmtopach
i starszych notebookach (laptopach).

Karta pamięci- miniaturowy, półprzewodnikowy nośnik danych stosowany najczęściej w aparatach fotograficznych, telefonach komórkowych, odtwarzaczach MP3. Aktualnie produkowanych jest kilka, niekompatybilnych ze sobą standardów kart pamięci, z czego najpopularniejszymi są SecureDigital i CompactFlash. Najmniejsze karty pamięci (11x15x1 mm) wytwarzane są w standardzie microSD (zwanym też Trans Flash). Ta niewielkie nośniki mają pojemność do 8GB.

Keylogger- Program lub sprzęt komputerowy służący do rejestracji wszystkich znaków wprowadzanych z klawiatury. W funkcje logowania klawiatury wyposażone jest często złośliwe oprogramowanie tworzone przez cyberprzestępców.

Klatki na sekundę- parametr określający prędkość rejestrowania lub wyświetlania filmów. Informuje, jaka liczba klatek pokazywana jest w czasie jednej sekundy. Aby obraz filmowy był płynny, powinna ona wynosić przynajmniej 25. Często używany jest też ang. skrót fps- Frames per Second.

Klucz- klucz to ciąg znaków wykorzystywany do szyfrowania i rozszyfrowywania danych. Im dłuższy klucz, tym trudniej rozszyfrować zakodowanie za jego pomocą informacje. Długość klucza podaje się w bitach./\/\ Klucz to także element rejestru Windows. Jest odpowiednikiem katalogu. Wiele z nich zawiera w sobie kolejne klucze. Zadaniem kluczy jest uporządkować strukturę tak, aby łatwo było ją przeglądać oraz modyfikować.

Klucz rejestru- Element rejestru Windows. Klucz jest odpowiednikiem katalogu. Wiele z nich zawiera w sobie kolejne klucze. Zadaniem kluczy jest uporządkować strukturę rejestru tak, aby łatwo można było ją przeglądać i modyfikować.

Kilobit- Ilość danych równa 1024 bitom. Na jednym bicie można zapisać tylko wartość liczbową zero albo jeden. Osiem bitów tworzy bajt, tak więc jeden kilobit to 128 bajtów.

Kod- Zrozumiały dla programisty język, w którym pisane są programy. Czytając kod źródłowy, programista może dojść (bez uruchamiana), do czego służy i jak będzie działał. Kod źródłowy jest zwany także listingiem.

Kod bootstrapowy- kod inicjujący pracę systemu operacyjnego, np. NTLDR czy GRUB, zwykle zapisany w pierwszym sektorze dysku twardego, choć można również uruchamiać ten kod np. z karty sieciowej (w komputerach bezdyskowych).

Kodek- program przekształcając strumień danych z formy zakodowanej w odkodowaną i odwrotnie; w zastosowaniach multimedialnych najpopularniejsze to DivX czy MP3l dla plików flash domyślnym jest On2 VP6.

Kombinacja klawiszy- Jednoczesne przyciśnięcie dwóch lub więcej klawiszy w celu wpisania odpowiedniego znaku, np., by ujrzeć literę ą, należy wcisnąć kombinację alt+A. Kombinacji klawiszy używa się również w celu wywołania określonego działania programu, np. naciśnięcie dwukrotnie kombinacji ctrl+alt+delete powoduje ponowne uruchomienie się komputera wyposażonego w system operacyjne Windows.

Kontroler pamięci- układ elektroniczny kontrolujący wymianę danych między pamięcią RAM, a pozostałymi komponentami; zwykle znajduje się
w tzw. mostku północnym chipsetu, a w rozwiązaniach AMD jest zintegrowany z procesorem.

Konwergencja- inaczej zbieżność kolorów; określa precyzje, z jaką wyświetlane są poszczególne składowe RGB pikseli; jeśli któraś składowa jest przesunięta względem pozostałych, punkt jest rozmyty, a obraz słabą konwergencję.

Komunikator- program komputerowy umożliwiający użytkownikowi rozmowę na żywo z innymi internautami. Najczęściej rozmowa polega na wpisywaniu tekstu w specjalnym oknie programu. Wpisany tekst natychmiast pokazuje się na ekranie monitora osoby, z którą użytkownik rozmawia.
Większość komunikatorów pozwala także na prowadzenie rozmów głosowych, a nawet wideokonferencji.

Korektor graficzny- Urządzenie lub program służący do zmiany natężenia dźwięku dla konkretnych częstotliwości. Można w ten sposób uzyskać głośniejsze i cichsze tony wysokie, średnie bądź niskie.

Kryptogram- rodzaj zaszyfrowanego, np. dla zachowania poufności, znaku lub pisma, którego znaczenie i treść zrozumiałe są tylko dla osób mających klucz - ciąg danych służących do zmiany tekstu jawnego w kryptogram.

LCD- Ang. Liquid Crystal Display - wyświetlacz ciekłokrystaliczny. Wyświetlacze LCD spotyka soę między innymi: w monitorach komputerowych, telewizorach, kalkulatorach, komputerach przenośnych, aparatach fotograficznych i kamerach
wideo.

Link, odsyłacz- charakterystyczny element hipertekstu spotykany najczęściej na stronach [link widoczny dla zalogowanych] Po kliknięciu na ten swego rodzaje łącznik otworzona zostaje inna strona (lub inny fragment tej samej strony). Link, zwany również hiperłączem, ma najczęściej postać rysunku lub podkreślonego tekstu. Zatrzymany na nim kursor zmienia kształt na rysunek dłoni z wyciągniętym palcem. Po kliknięciu hiperłącze zmienia kolor.

List elektroniczny, e-mail- Ang. electronic mail- poczta elektroniczna. List elektroniczny (czyli zrozumiały dla komputera), który może zostać wysłany za pośrednictwem sieci komputerowej, takiej jak np. internet. E-mail, oprócz tekstu, może zawierać załączniki o dowolnej treści - np. muzykę, obrazy wideo.

Login- nazwa użytkownika, która razem z hasłem służy do logowania się.

LPT- Rodzaj portu równoległego w komputerze, za pomocą którego można podłączyć między innymi drukarkę, skaner,
zewnętrzny panel.

Megapiksel- Milion pikseli, czyli elementarnych jednostek, z których składa się obraz. Miarą tą opisuje się powszechnie rozdzielczość cyfrowych aparatów fotograficznych czy kamer internetowych.

Menu DVD- Graficzna lista opcji, z której użytkownik może wybierać polecenia w celu wykonania konkretnej operacji, np. uruchomienia filmu lub pokazu czy wyboru wersji językowej. Menu płyty DVD uruchamiane jest automatycznie po włożeniu nośnika do stacjonarnego odtwarzacza (np. napęd DVD).

Metoda sterownika- metoda odgadywania haseł polegająca na sprawdzaniu loginów i haseł przy użyciu słów zawartych w słowniku wbudowanym w program. Ogranicza to bardzo znacząco liczbę możliwych kombinacji, dlatego też stosowanie haseł słownikowych jest mało bezpieczne.

MicroSD- Karta pamięci typu Secure-Digital o rozmiarach 11x15x1 milimetr (jest dwukrotnie mniejsza od karty miniSD). Stosowana głównie w małych mobilnych urządzeniach. Najbardziej pojemne karty microSD mogą pomieścić 8GB danych.

MMS- ang. Multimedia Messaging Service- usługa służąca przekazywaniu wiadomości multimedialnych, opracowana na potrzeby telefonii komórkowej. Umożliwia komunikację między telefonami, a także między telefonem a dowolnym adresem e-mail, przez przesyłanie wiadomości, które mogą zawierać oprócz zwykłego tekstu także zdjęcia, dźwięk oraz filmy.

Moduł Wi-Fi- Urządzenie, które pozwala na łączenie się z bezprzewodowymi sieciami WLAN w standarcie 802.11a,
b lub g. Moduł Wi-Fi przeznaczony jest dla komputerów może mieć formę karty PCI, klucza USB lub karty rozszerzeń,
np. PC CARD.

Monitor- Program, który nieustannie sprawdza kopiowane do komputera pliki na obecność wirusów. Jeżeli znajdzie zarażony plik, podnosi alarm, ostrzegając nas przed niebezpieczeństwem rozprzestrzeniania się wirusa w naszym komputerze.

MP3- Pełna nazwa to MPEG-1 Audio Layer-3. Jest to typ kompresji plików dźwiękowych. Tak skompresowany dźwięk zajmuje nawet 10 razy mniej miejsca niż oryginalnie zapisany na płycie kompaktowej, zachowując przy tym akceptowalną jakość dźwięków.

MPEG-4- Standard kompresji plików wideo stworzonych przez firmę Microsoft. Charakteryzuje się on niewiele gorszą od DVD jakością obrazu przy dużo mniejszej objętości danych. Odmianą MPEG-4 są popularne kodery DivX i Xvid.

Nagrywarka- Urządzenie umożliwiające samodzielne nagrywanie płyt. Za jego pomocą możemy np. przygotować kopie
zawartości naszego dysku twardego lub nagrać własny kompakt audio, który będziemy mogli odsłuchać w domowej wieży stereo.

Napęd- Pojęcie to określało urządzenie elektromechaniczne, w którym umieszczano nośnik danych, np. dyskietki
magnetyczne. Z czasem do komputerów zaczęto podłączać kolejne rodzaje napędów - napęd CD-ROM, napęd DVD-ROM.

NTFS- System plików dla Windows NT. System plików wspierany tylko przez wersje Windows z rodziny NT/2000/XP/Vista.

OCR- Optical Character Recognition, technologia umożliwiająca rozpoznawanie pisma drukowanego lub odręcznego i konwertowanie go do edytowalnego tekstu; OCR-ami określa się także programy realizujące to zdanie.

OEM- Ang. Original Equipment Manufacturer - oryginalny wytwórca sprzętu. Komponenty komputerowe
i oprogramowanie przeznaczone dla wytwórców sprzętu oraz dużych sprzedawców. Zazwyczaj produkty OEM są opakowane jedynie w folię, zdarza się, że mają ograniczoną gwarancję i pomoc techniczną. Często licencje programów w wersji OEM stwierdzają, że danego produktu można używać tylko ze sprzętem, do którego został dołączony, i wersji takiej nie można odsprzedać.

OGG- format plików muzycznych tworzonych z kompresją stratną. Standard OGG bazuje na podanym pomyśle jak MP3, lecz zapewnia wyższą jakość dźwięku przy tej samej wielkości pliku. Zaletą plików OGG jest to, że ich odtwarzanie wymaga dużej mocy obliczeniowej procesora.

OLED- Organic Light-Emitting Diode - ekran wykorzystujący emisję światła przez związki organiczne; może być wytwarzany na elastycznych podłożach, oferuje wysoki kontrast, szeroki kąt widzenia, nie wymaga podświetlenia.

On2 VP6 - Sorenson Spark- dwa kodeki do formatu flash; On2 VP6 zapewnia wyższą jakość wideo podczas kodowania z tą samą szybkością danych oraz jest zgodny z większą liczbą odtwarzaczy Flasha (do wersji 9 włącznie).

Overclocking (o/c)- inaczej przetaktowanie; podnoszenie częstotliwości procesora ponad częstotliwość zdefiniowaną przez producenta; zazwyczaj wykonywane jest w celu zwiększenia wydajności układu, a zarazem całego komputera.

Palmtop- niewielki komputer mieszczący się w dłoni człowieka, wyposażony w ekran dotykowy rysik służący do sterowania konkretnymi funkcjami.

Pamięć Flash- Typ pamięci stosowanej między innymi w aparatach cyfrowych i odtwarzacz MP3, służącej do przechowywania i przenoszenia danych. Z pamięci flash korzystają także coraz bardziej popularne obecnie kieszonkowe nośniki danych (tak zwane pendrive'y).

Pamięć podręczna- ang. cache, jest to szybka pamięć pośrednicza w przesyłaniu danych pomiędzy różnymi urządzeniami, np. między procesorem, a pamięcią RAM, w procesorach składa sie z dwóch, trzech poziomów (L1, L2, L3).

Pamięć RAM- Pamięć w postaci układów elektronicznych, w której przechowywane są dane podczas prace komputera. Jej zawartość ginie po wyłączeniu zasilania.

Pasta termoprzewodząca- substancja, której zadaniem jest ułatwienie odprowadzenia ciepła z procesora do radiatora. Pastę nanosi się na powierzchnię styku procesora z radiatorem. Wypełnia ona mikroskopijnie wolne przestrzenie, poprawiając przewodnictwo cieplne i pozwala na lepsze chłodzenie procesora.

PCI- ang. Peripheral Component Interconnect, magistrala do komunikacji między płytą główną,
a kartą rozszerzeń, wprowadzona w 1992 roku i wciąż stosowana; jej najnowsza odmiana to PCI Express.

PCI Express- PCIe, odmiana złączy do kart rozszerzających komputera; w kartach graficznych stosuje się złącze PCI Express x16 o przepustowości 8GB/s (większej niż AGP 8x), inne karty wykorzystują
złącze PCIe x1.

PCI-Express 2.0- Nowy standard złącza na płycie głównej służącego głównie do podłączania kart graficznych. Przepustowość PCI-E 2.0 sięga 16GB/s - to dwa razy szybciej niż w wypadku starszego PCI-Express.

Pendrive- niewielkie urządzenie przenośne zawierające pamięć nieulotną typu flash. Pendrive podłącza się do komputera poprzez port USB, w którym wyposażona jest dzisiaj większość pecetów. Dzięki temu pendrive jest wygodnym nośnikiem danych. Zależnie od modelu pendrive może pomieścić od 64MB do 32GB danych komputerowych.

PictBridge- standard portu połączeniowego stosowanego w drukarkach kolorowych, który umożliwia bezpośrednie połączenie aparatu cyfrowego z drukarką bez pośrednictwa komputera i wydruk zapisanych w pamięci aparatu zdjęć.

PIN- ang. Personal Indentification Number - osobisty numer identyfikujący. Najczęściej czterocyfrowa liczba umożliwiająca korzystanie z zabezpieczonych kart elektronicznych - takich jak karty kredytowe, karty SIM czy karty bankomatowe.

Ping- program testowy sprawdzający, czy istnieje prawidłowe połączenie pomiędzy serwerem a komputerem; umożliwia on także sprawdzenie, jaka część pakietów jest gubiona i jaki jest czas ich pobierania. (W grach od pingu zależy czy są lagi, czy ich nie ma. Czym szybszy internet tym mniejszy ping i mniejsze lagi.).

Płyta CD-R- Odmiana płyty kompaktowej, na której można jeden raz zapisać dane (programy, muzykę, filmy)
za pomocą nagrywarki CD-R. Po nagraniu taką płytę można odczytać w zwykłym napędzie CD-ROM komputera
lub w odtwarzaczu CD (gdy nagrano na niej muzykę).

Płyta ratunkowa- Płyta CD lub DVD zawierająca narzędzia pozwalające na przywrócenie systemu operacyjnego
wraz z zainstalowanymi podstawowymi aplikacjami. Płyta ratunkowa najczęściej dołączana jest do laptopów z preinstalowanym Windows, zamiast oryginalnej płyty z systemem operacyjnym.

Płyta wielosesyjna- Sposób zapisu płyty nagrywalnej, który umożliwia dodanie do niej danych. Płyty wielosesyjne przed zamknięciem sesji odczytują jedynie pecety z XP i Vistą. Gdy zakończymy sesję, nośnik będzie odtwarzany w każdym pececie. Płytę można rozpoznać po napisie ''RW'' np. CD-RW.

PND- Ang. Personal Navigation Device - osobista nawigacja GPS. Jest to urządzenie przeznaczone do nawigacji satelitarnej wyposażone we wbudowany odbiornik GPS, ekran dotykowy oraz odpowiednią aplikację.

Pokaz slajdów- ang. slideshow. W programach do przeglądania plików graficznych funkcja umożliwiająca wyświetlanie wszystkich przeznaczonych do pokazu obrazków w określonych, krótkich odstępach czasu bez interwencji użytkownika. Gotowy pokaz można wyświetlać na komputerze lub nagrać na płyty CD/DVD.

Port RS-232- Rodzaj portu szeregowego w komputerze pozwalającego na niezbyt szybkie (często tylko do 115kb/s) przesyłanie danych. Przez port RS-232 dołącza się do komputera niektóre modemy zewnętrzne, telefony komórkowe
lub aparaturę pomiarową.

Port USB- ang. Universal Serial Bus- uniwersalna magistrala szeregowa. Rodzaj portu komunikacyjnego komputerów
pozwalający na przesyłanie danych z prędkością 480MB's.

Prążek dyfrakcyjny- obraz powstający w wyniku dyfrakcji światła, czyli zmiany kierunku rozchodzenia sie fali świetlnej, na krawędziach przeszkód lub w ich pobliżu; odległość między prążkami zależy od długości fali.

Przeglądarka stron WWW- Program, który umożliwia wyświetlanie na ekranie zawartości strony [link widoczny dla zalogowanych]

Przełącznik krzyżowy- jednostka logiczna w układzie graficznych, która odpowiada za optymalne przydzielanie obciążenia jednostkom obliczeniowym; umożliwia komunikację różnym typom jednostek cieniowania.

Przepełnienie bufora- buffer overflow - błąd programistyczny powodujący pobieranie do bufora (określonego obszaru pamięci) większej ilości danych, niż zarezerwował programista danej aplikacji.

Przetwornik- element elektroniczny umożliwiający zmianę jednego rodzaje sygnału na inny. Na przykład przetwornik optyczny zmienia sygnał świetlny na impulsy elektryczne. Przetworniki ułożone bardzo blisko siebie w kształcie prostokąta tworzą matrycę. Każdy przetworników matrycy reprezentuje punkt obrazu.

p2p, peer-to-peer- ang. równy-z-równym. Popularna nazwa aplikacji, służących użytkownikom do wymiany plików
za pośrednictwem internetu. Programy p2p wyszukują w sieci inne komputery, na których zainstalowano daną aplikację peer-to-peer, i umożliwiają ściągnięcie z nich udostępnionych plików muzycznych, multimedialnych lub programów komputerowych.

RAID- ang. Redundant Array of Independent Disks, system dysków składający się z kilku dysków twardych, ma na celu zwiększenie wydajności lub niezawodności komputera, niekiedy także przestrzeni dyskowej.

RAM- ang. Random Acces Memory, podstawowy rodzaj pamięci cyfrowej zwany też pamięcią o dostępie swobodnym; w pamięci RAM przechowywane są wykonywane programy i dane, wyłącznie zasilania oznacza utratę danych.

Rdzeń- rdzeń procesora, zwany także jądrem, to główna część procesora. Rdzeń składa się z wielu tranzystorów i wraz z pamięcią podręczną oraz układami wejście-wyjście stanowi kompletny procesor. Nowoczesne procesory na jednej strukturze krzemowej mogą mieć kilka rdzeni. Przykład struktury procesora czterordzeniowego: rdzeń, pamięć podręczna.

Ready Boots- funkcja zaimplementowana w systemie Windows Vista, została opracowana z myślą o pamięciach USB, na których system przechowywałby najczęściej używane pliki, skracając czas dostępu do nich.

Rejestr Windows- Baza danych w Windows. Są w niej przechowywane wszystkie inf. niezbędne systemowi operacyjnemu do poprawnej pracy, dotyczące między innymi użytkowników, urządzeń podłączonych do komputera
i ich konfiguracji, a także zainstalowanych programów.

Rozdzielczość myszy- parametr określający precyzję, z jaką sponsor myszy steruje kursorem. Im większa rozdzielczość (wyrażana w dpi), tym większa dokładność myszy.

RSS- metoda dystrybucji nagłówków wiadomości, oparta na standardzie XML. Zestaw nagłówków umieszczony w pliku RSS tworzy kanał RSS. Do odczytu tego typu wiadomości służą specjalne programy, tak zwane czytniki RSS.

SD, SDHC- standardy kart pamięci wykorzystywane w urządzeniach przenośnych; karty SD mają pojemność od 8MB do 2GB, a karty SDHC od 4GB do 8GB; nie są zgodne- SDHC nie będzie działać w gnieździe SD.

Shader- wyspecjalizowana jednostka wewnątrz układu graficznego, której zadaniem jest modelowanie oświetlenia i materiału na obiekcie, a także wykonywanie skomplikowanych przekształceń geometrycznych.

Shareware- Program, który można zainstalować i używać za darmo. Jeżeli jednak po okresie próbym
(zwykle 30-dniowym) użytkownik zechce zachować aplikację, powinien zapłacić twórcy programu. Niektóre wersje shareware nie mają ograniczeń czasowych, są jednak pozbawione niektórych funkcji.

Silnik- Fragment kodu programu odpowiedzialny za wykonywanie jego głównej funkcji.

Skórka- Ang. skin. Wymienny zestaw elementów graficznych interfejsu programu lub systemu operacyjnego.
Skórka zmienia szatę graficzną i wygląd aplikacji, także często przez zamianę elementów kontrolnych
(przycisków, zakładek), a nierzadko również przez dodanie nowej funkcjonalności.

Spyware- ang. oprogramowanie szpiegowskie. Oprogramowanie, które umożliwia pobieranie informacji o osobie
lub organizacji bez wiedzy użytkownika. W internecie spyware najczęściej przyjmuje postać programu przesłanego na dysk twardy danej osoby. Pobiera on informacje i przesyła do zainteresowanych, np. do firm reklamowych.

S-Video- gniazdo wideo służące do przesyłania obrazu pomiędzy analogowymi urządzeniami audio/wideo. Zapewnia wyższą jakość obrazu niż
popularne gniazdo kompozytowe, ponieważ pozwala na przesyłanie osobno informacji o kolorach i jasności obrazu.

SSE- ang. Streaming SIMD Extensions - zestaw kilkudziesięciu instrukcji, które przyśpieszają przetwarzanie przez procesor grafiki (również 3D) i multimediów; najnowsze procesory Intel Core 2 korzystają z instrukcji SSE 4.

Szablon- programy zawierają często gotowe wzory najpopularniejszych typów dokumentów, zwane szablonami. W wypadku edytora tekstu jest to np. wzór faksu lub życiorys, a w wypadku programu do tworzenia prezentacji (najsłynniejszy to PowerPoint)- atrakcyjny przepis na jej stworzenie.

Szerokopasmowe łącza internetowe- w początkowych latach internetu tym terminem określało się połączenia, gdy komputer jest stale połączony z siecią; dziś odnosi sie to do szybkości przesyłu (od1-2MB's).

TB, terabajt- Jednostka danych równa 1024 gigabajtom.

Temperatura barw- parametr obrazu określający skład spektralny światła, wyrażany w kelwinach, za barwę neutralna przyjmuje się wartość temp. 6500KW; niższe wartości oznaczają kolory ciepłe, a wyższe to barwy zimne.

Trackpoint- Gumowa wypustka, która w notebookach zastępuje mysz. Poruszanie nią powoduje przemieszczanie się kursora na ekranie komputera.

UKF- skrót UKF oznacza fale ultrakrótkie wykorzystywane szeroko między innymi do nadawania audycji radiowych.
W Polsce stacje radiowe nadają na falach ultrakrótkich w paśmie od 87,5 do 108MHz.

UMTS- telefonia komórkowa trzeciej generacji (3G), pracuje w paśmie 2000MHz; możliwości: szybki dostęp do internetu - 2Mb/s, wideorozmowy, wideokonferencje, oglądanie telewizji, radio, nawigacja, systemy namierzania.

USB- rodzaj portu komunikacyjnego łączącego komputer z innymi urządzeniami (myszami, drukarkami czy kamerami internetowymi) o dużej prędkości przesyłanie danych (do 11MB/s dla USC1.1 i 480MB/s dla USB2.0).

USB 2.0- Standard portu USB, który umożliwia transfer danych z prędkością do 480Mb/s. Wcześniejszy standard
USB 1.1 pozwalał na przesłanie do 12Mb/s.

VolP- Technologia umożliwiająca przesyłanie dźwięku za pomocą łączy internetowych, popularnie nazywana telefonią internetową. Połączenia typu VoiP są tańsze niż te obsługiwane przez telefonię stacjonarną i operatorów GSM.

WAV- format zapisu muzyki o jakości dźwięku płyt CD, stworzony do Windows. Pliki w tym formacie są duże - na zapisanie sekundy dźwięku potrzeba 172kB. Ścieżki skopiowane z Audio-CD zapisywane są w tym formacie.

Wave- format zapisu plików muzycznych. Pliki te mogą być zarówno monofoniczne, jak i stereofoniczne. W zależności
od jakości jedna minuta muzyki zapisana w formacie Wave może zająć od 0,6 do 27Mb.

Wersja beta- Każdy poważny program, zanim wejdzie do sprzedaży, jest testowany przez wielu opłaconych (a czasami po prostu zgłaszających się na ochotnika) użytkowników z zewnątrz. Taka wersja nosa nazwę wersji beta. Programy w wersjach beta mogą pracować niestabilnie.

Wirus- Program, który bez wiedzy użytkownika przedostaje się na dysk twardy komputera. Wirus na ogół wyposażony jest w złośliwe funkcje kasujące pliki lub niszczące dyski twarde albo wyświetlające śmieszne według ich autora komunikaty.

Wi-Fi- Standard bezprzewodowego połączenia w sieci komputerowej za pośrednictwem fal radiowych. Wi-Fi jest obecnie wykorzystywane do budowy rozległych sieci internetowych, z których mogą korzystać użytkownicy urządzeń przenośnych.

Wirtualizacja- technika pozwalająca na jednoczesne uruchomienie wielu systemów operacyjnych na tym samym komputerze, realizują to wirtualne maszyny, takie jak np. VMware, a współczesne procesory wspierają takie rozwiązania.

WLAN- ang. Wireless LAN- bezprzewodowa sieć lokalna. Rodzaj sieci komputerowej, w której informacje przesyłane są za pomocą fal radiowych. Najbardziej rozpowszechnionym standardem WLAN są specyfikacje 802.11b i 802.11g. Aby podłączyć się do sieci lokalnej WLAN, potrzeba jest specjalna karta lub klucz USB, który podłącza sie do komputera.

Zakładka- niektóre okna dialogowe Windows mają dodatkowe pola. Przełączamy się pomiędzy nimi, klikając na małe pola w górnej części ekranu. Pasek, na którym te zakładki się znajdują, nazywany jest paskiem zakładek.

Złącze D-Sub- Klasyczne gniazdo do podłączenia monitora CRT do komputera, mają też niektóre monitory LCD; informacje o obrazie przesyłane złączem mają postać analogową; potocznie złącze to określa się także jako VGA.

Złącze HDMI- High-Definition Multimedia Interface - złącze cyfrowe do przesyłania nieskompresowanego obrazu
i dźwięku; jest następcą DVI i pozostaje z nim zgodny; transmituje sygnał zabezpieczony przed kopiowaniem.

Złącze komponentowe- Jest najwyższym możliwym standardem przesyłania analogowego obrazu wideo, np. między odtwarzaczem DVD a telewizorem; obraz jest transferowany przez trzy oddzielne przewody.

Złącze kompozytowe- Inaczej C-Video; najpopularniejsze analogowe złącze wideo - niemal w każdym magnetowidzie,
analogowej kamerze wideo oraz wielu telewizorach; daje przeciętną jakość obrazu.

Mam nadzieje, że nie których rzeczach pomogłem. Informacje zawdzięczamy w czasopismom: PcFormat, KomputerŚwiat (polecam) i po części mi (wszystko pisałem lub przepisywałem).

///Przydałby się tu jakiś kolor.

///Jackass

Post został pochwalony 0 razy